Een kind krijgen in Nederland zonder verblijfsvergunning

Mijn vrouw of vriendin heeft geen verblijfsvergunning en is zwanger. Hoe kan de geboorte in Nederland worden geregeld en hoe krijgt mijn vrouw of vriendin alsnog een verblijfsvergunning?

Door: Jeroen Maas

Bij Delissen Martens komen vele vragen binnen over gezinshereniging. De informatie die wij hierover verstrekken valt soms buiten het bestek van de MVV-procedure of andere onderwerpen op deze website. In de blog ‘veelgestelde vragen uitgelicht’ maken we een uitstapje naar de meer tropische onderwerpen, die niet meteen te maken hebben met de MVV-procedure, maar wel verwant zijn aan gezinshereniging.

In dit blogartikel gaat het om de vraag of een vrouw zonder verblijfsvergunning in Nederland kan bevallen van haar kind en of zij in die periode en daarna alsnog in aanmerking kan komen voor een verblijfsvergunning. Ook komt aan de orde hoe het in die situatie(s) is geregeld met de kosten van medische zorg en een zorgverzekering.

Het krijgen van een kind kan met de nodige zorgen en stress gepaard gaan. Dat geldt natuurlijk nog meer als de moeder niet legaal in Nederland verblijft en niet is verzekerd tegen de kosten van een bevalling in Nederland. Gelukkig zijn er regelingen op grond waarvan tijdelijk ‘legaal’ verblijf en een zorgverzekering kunnen worden verkregen in de moeilijkste weken vóór en ná de bevalling. Is de vader van het kind een Nederlander? Dan zal het kind meestal ook de Nederlandse nationaliteit krijgen. In dat geval is er een verblijfsregeling voor de verzorgende ouder van een Nederlands kind. Deze maakt het voor de moeder van het kind mogelijk om voor lange duur in Nederland te verblijven.

Inhoud van dit artikel

1. Zwanger in / naar Nederland

Help! Uw vrouw of vriendin is zwanger. In het vervolg van dit artikel zullen we de term ‘partner’ gebruiken. Ervan uitgaande dat u én uw partner willen dat het kind in Nederland wordt geboren, is in de eerste plaats van belang dat uw partner op tijd in Nederland moet zijn.

Vliegen mag namelijk normaal gesproken tot 36 weken. Vrouwen die een meerling verwachten mogen doorgaans tot 32 weken vliegen. Na 28 of 29 weken zwangerschap wordt gevraagd om een “fit to fly” verklaring van de arts of verloskundige. Dit kan overigens verschillen per luchtvaartmaatschappij. De meeste maatschappijen hanteren bovenstaande termijnen.

Is uw partner al in Nederland, dan is er natuurlijk nog niets aan de hand. Verblijft zij op grond van een visum in Nederland, dan is de vraag of het visum op het moment van de bevalling nog geldig is. Is het visum op de uitgerekende datum niet meer geldig, dan wordt nog wel eens besloten tot een ‘overstay’. De gevolgen hiervan zijn namelijk lang niet zo ernstig als veel mensen denken. Daarnaast heeft een overstay (verblijf in Nederland buiten de geldigheid van het visum) één belangrijk voordeel: alleen zonder een geldig visum is het namelijk mogelijk om in aanmerking te komen voor uitstel van vertrek met de bijbehorende zorgverzekering. Zie verderop voor deze onderwerpen.

Is uw partner nog niet in Nederland, dan moet zij in ieder geval binnen de toegestane periode (zie hierboven) Nederland inreizen. Sommige nationaliteiten zijn vrijgesteld van de visumplicht. Voor de meeste andere landen geldt dat degene die naar Nederland wil komen in het bezit moet zijn van een geldig visum. Hier vindt u een overzicht van visumplichtige en visumvrije nationaliteiten.

Is het visum op de uitgerekende datum nog geldig, dan is een uitstel van vertrek niet nodig. Het probleem is alleen dat de meeste reisverzekeringen die vereist zijn om een visum te krijgen geen dekking geven voor de medische kosten van een bevalling. Voor visumvrije nationaliteiten geldt hetzelfde: zij hebben tot 90 dagen na inreis in het Schengengebied legaal verblijf. Dit wordt ook wel de ‘vrije termijn’ genoemd. Tijdens de vrije termijn bestaat er geen recht op uitstel van vertrek.

Hoewel wij geen pleitbezorgers willen zijn voor een ‘overstay’ (dat is namelijk niet-rechtmatig of ‘illegaal’ verblijf), is de realiteit dat alleen zonder een geldig visum of buiten de vrije termijn recht bestaat op uitstel van vertrek wegens zwangerschap en een bijbehorende zorgverzekering. De afweging tussen legaal of niet-rechtmatig verblijf is altijd een persoonlijke afweging en die moet zelf worden gemaakt. Wij kunnen alleen uitleg geven over de eventuele consequenties van illegaal verblijf.

De belangrijkste consequentie van illegaal verblijf is dat dit complicaties kan geven na vertrek uit Nederland. Er kan – in het ergste geval een inreisverbod worden opgelegd en een signalering in de Schengen database worden opgenomen. Het kan dan voor enkele jaren niet mogelijk zijn om het Schengengebied in te reizen.

Deze consequentie blijft echter achterwege indien uw partner na de bevalling in Nederland blijft, bijvoorbeeld omdat zij de verzorgende ouder is van een Nederlands kind. Is dit op uw situatie van toepassing, dan kan het in uw geval gunstig zijn als het visum of de vrije termijn van uw partner is verlopen rond 6 weken vóór de uitgerekende datum.

Overigens is illegaal verblijf te voorkomen door de 'ideale inreisdatum' te berekenen.
Bij de ideale inreisdatum wordt eerst de volledige toegestane termijn van kort verblijf opgemaakt, waarna meteen gebruik kan worden gemaakt van de mogelijkheid uitstel van vertrek.

Voorbeeld:

In het bovenstaande voorbeeld is de uitgerekende datum 19 augustus. Dat betekent dat vanaf 6 weken vóór die datum, dus op 8 juli, aanspraak kan worden gemaakt op uitstel van vertrek. Als er met een visum voor kort verblijf moet worden ingereisd, is de maximaal toegestane verblijfsduur 90 dagen. De ideale inreisdatum ligt in dit geval op 6 weken (= 42 dagen) plus 90 dagen = 132 dagen vóór de uitgerekende datum.

Bereken de ingangsdatum van het uitstel van vertrek en de ideale inreisdatum

Voer de uitgerekende datum in:

BEVESTIG

Start uitstel van vertrek (6 weken voor de uitgerekende datum):

Ideale inreisdatum* (6 weken + 90 dagen voor de uitgerekende datum):

*Is de toegestane duur van verblijf korter, bijvoorbeeld omdat het visum voor een kortere periode is verleend of er in de afgelopen 180 dagen al verblijf in het Schengengebied is geweest, dan is de berekening iets ingewikkelder. In geval van meerdere inreizen in het Schengengebied in het recente verleden, kan de toegestane termijn van kort verblijf eventueel worden berekend aan de hand van de Schengen calculator.

2. Uitstel van vertrek vóór en ná de bevalling

Vanaf 6 weken vóór de uitgerekende datum tot 6 weken na de bevalling bestaat er namelijk recht op uitstel van vertrek om medische redenen (artikel 64 Vreemdelingenwet).

Het uitstel van vertrek kan worden aangevraagd met een brief of (bij voorkeur) het hiervoor bestemde formulier ‘Aanvraag voor uitstel van vertrek op grond van artikel 64 Vreemdelingenwet (Vw) – 7041’. In geval van een zwangerschap hoeven alleen de eerste drie pagina’s te worden ingevuld. De bij het formulier gevoegde bijlagen kunnen worden genegeerd.

Wel moeten bij het verzoek de volgende bijlagen worden meegestuurd:

1. Kopie van het paspoort van uw partner, met de houderpagina en de pagina’s met reisstempels en visa, zodat duidelijk is of er wel of geen sprake (meer) is van rechtmatig verblijf, en
2. (kopie van) een verklaring van de verloskundige, waaruit blijkt dat uw partner zwanger is en wat de uitgerekende datum is.

De IND beslist doorgaans binnen 1-2 weken op het verzoek. De beslissing wordt pas genomen vanaf de dag dat er recht bestaat op het uitstel van vertrek, dus minimaal vanaf 6 weken vóór de uitgerekende datum. Dien het verzoek dus ongeveer 8 weken vóór de uitgerekende datum in!

Het uitstel van vertrek wordt gegeven door een schriftelijke beslissing.

3. Ziektekosten en zorgverzekering

Zoals hierboven al is opgemerkt, bestaat tijdens niet-rechtmatig verblijf, met een visum voor kort verblijf of tijdens de ‘vrije termijn’ geen recht op een zorgverzekering die de medische kosten van zwangerschap en bevalling dekt. Voor deze situaties bestaat de ‘Regeling onverzekerbare vreemdelingen’ van het CAK.

Onder deze regeling kunnen bepaalde medische behandelingen voor mensen zonder verblijfsvergunning worden vergoed via het CAK. Uitgangspunt is wel dat de onverzekerbare vreemdeling zelf verantwoordelijk is voor de betaling van de geleverde zorg. Alleen als de zorgverlener de vordering niet op de onverzekerbare vreemdeling kan verhalen, kan het CAK een bijdrage verstrekken aan de zorgverlener.

Onder de Regeling voor onverzekerbare vreemdelingen wordt dus alleen een vergoeding betaald aan de zorgverlener, als de vreemdeling (of diens echtgenoot) de facturen voor medische behandeling niet kan betalen. Zijn de kosten al betaald aan de zorgverlener, dan is het niet (meer) mogelijk om een beroep te doen op deze regeling.

In een periode waarin uitstel van vertrek is verleend, bestaat recht op een ziektekostenverzekering via het COA. Bij een beslissing op een aanvraag om uitstel van vertrek zit een aanvraagformulier, waarmee deze zorgverzekering kan worden aangevraagd. Deze zorgverzekering dekt (onder andere) de medische kosten van de verloskundige, de bevalling en kraamzorg in de periode waarop het uitstel van vertrek betrekking heeft.

Na het uitstel van vertrek vervalt de zorgverzekering weer. Wanneer het kind de Nederlandse nationaliteit heeft, is het aan te raden om binnen 6 weken na de bevalling een aanvraag in te dienen om een EU-verblijfsdocument. Dit omdat de verzorgende ouder van een Nederlands kind in aanmerking komt voor een verblijfsrecht in Nederland. Dat volgt uit het arrest ‘Chavez-Vilchez’ van het EU Hof van Justitie.

4. Vaderschap, erkenning en gezag

Indien uw buitenlandse partner bevalt van uw kind, is het kind alleen automatisch Nederlander, indien:

• U al vóór de geboorte van het kind met uw partner was getrouwd of een geregistreerd partnerschap bent aangegaan, of
• U vóór de geboorte van uw kind de ongeboren vrucht heeft erkend.

Erkenning van een kind kan vóór of na de geboorte. Het voordeel van erkenning van de ongeboren vrucht is dat het kind meteen bij de geboorte de Nederlandse nationaliteit verkrijgt. Wordt het kind ná de geboorte erkend, dan is het kind pas vanaf de datum van de erkenning Nederlander. Dit geldt overigens alleen voor kinderen tot de leeftijd van 7 jaar.

Ten aanzien van kinderen tussen 7 en 18 jaar geldt dat het kind alleen Nederlander wordt indien de vader binnen één jaar na de erkenning de biologische afstammingsrelatie met het kind aantoont. Dat gebeurt met een DNA-onderzoek.

Alleen wanneer de ouders met elkaar zijn getrouwd of een geregistreerd partnerschap zijn aangegaan, heeft de vader vanaf de geboorte van het kind automatisch het (gedeelde) ouderlijk gezag. Ouderlijk gezag betekent dat u als ouder (mede) verantwoordelijk bent voor de zorg en opvoeding van het kind en dat u de wettelijke vertegenwoordiger bent van het kind.

Heeft de vader nog geen ouderlijk gezag, bijvoorbeeld omdat hij en de moeder ongehuwd zijn of waren, dan kan hij dat alsnog aanvragen. Dat kan alleen als de moeder akkoord gaat

Wanneer de moeder van een Nederlands kind in aanmerking wil komen voor een verblijfsrecht in Nederland, is het niet noodzakelijk dat de vader is belast met het (gedeelde) ouderlijk gezag. Het gaat bij het verblijfsrecht van de moeder namelijk vooral om de zorg- en opvoedingstaken die zij heeft met betrekking tot het kind.

5. Verblijf bij een Nederlands kind

De moeder die daadwerkelijk zorg- en/of opvoedingstaken heeft met betrekking tot een Nederlands minderjarig kind heeft een recht op verblijf in Nederland. Hoewel dit een verblijfsrecht is dat van rechtswege (automatisch) geldt, kan dit verblijfsrecht het best worden aangetoond met een EU-verblijfsdocument. Dit document wordt door de IND afgegeven nadat hiertoe een aanvraag is ingediend en de zorg- en opvoedingstaken voldoende zijn vastgesteld.

Een aanvraag om een EU-verblijfsdocument geschiedt in persoon. Hiervoor moet van tevoren een afspraak worden gemaakt bij de IND. De wettelijke beslistermijn is 6 maanden en de procedure duurt meestal ook ongeveer zo lang. In de tussentijd wordt in het paspoort van de aanvraagster een sticker geplaatst, waarin staat dat zij de behandeling van de aanvraag in Nederland mag afwachten.

Met deze sticker kan zij zich ook inschrijven op een woonadres in Nederland en ontvangt een burgerservicenummer (BSN). Hoewel de meeste ziektekostenverzekeraars pas een zorgpolis verstrekken wanneer het verblijfsdocument is afgegeven, wordt de zorgverzekering wel met terugwerkende kracht verleend. Deze werkt in de meeste gevallen terug tot het moment van inschrijving in de BRP (Basisregistratie Personen).

Zie het artikel ‘Verblijf bij een Nederlands (minderjarig) kind’ voor meer informatie over deze procedure.

Delissen Martens advocaten begeleidt ook aanvragen voor verblijf bij een Nederlands kind.
Zie voor meer informatie hierover de pagina 'Begeleiding van een aanvraag om verblijf bij een minderjarig Nederlands kind'.

Terug naar overzicht