EU-Hof beslist: 'Chavez-Vilchez' verblijfsrecht is NIET tijdelijk!

De Nederlandse staat is opnieuw op de vingers getikt door het EU Hof van Justitie.
In een uitspraak van 7 september 2022 heeft het Hof beslist dat de niet-Nederlandse ouder van een Nederlands kind duurzame verblijfsrechten opbouwt en daarmee in aanmerking kan komen voor een permanente (EU) verblijfsstatus.

Achtergrond

In een serie uitspraken heeft het EU Hof van Justitie geoordeeld dat de ouders van een kind met de nationaliteit van een EU-land in dat land mogen verblijven. Volgens het Hof moet iedere burger van de EU gebruik kunnen maken van de rechten die voortvloeien uit het burgerschap van de Unie. Als dat niet (goed) mogelijk is omdat de ouder van het kind zelf geen verblijfsrecht heeft, dan moet deze ouder een verblijfsvergunning krijgen om bij het kind te kunnen verblijven. Dit werd in 2011 besloten door het Hof in het arrest (dat betekent uitspraak) 'Ruiz Zambrano'.

Na deze uitspraak heeft de Nederlandse staat jarenlang geprobeerd om geen verblijfsvergunning te verlenen aan de niet-EU ouder van een Nederlands kind. Wanneer er een andere, Nederlandse ouder was, kon deze volgens de Nederlandse staat voor het kind zorgen. Dit behoudens uitzonderingen, bijvoorbeeld wanneer de Nederlandse ouder in de gevangenis zat of in coma lag.

In 2017 heeft het EU Hof een streep gehaald door deze beslispraktijk. In het arrest 'Chavez-Vilchez' werd namelijk door het Hof geoordeeld dat rekening moet worden gehouden met de belangen van kinderen. Dat de andere ouder, burger van de Unie, de dagelijkse daadwerkelijke zorg voor de kinderen kan en wil dragen, volstaat niet om de niet-EU ouder een verblijfsrecht te kunnen onthouden.

Tijdelijk verblijfsrecht?

Sinds het arrest Chavez-Vilchez heeft de Nederlandse staat aan duizenden ouders van Nederlandse kinderen een verblijfsvergunning moeten afgeven. In een poging om deze verblijfsvergunning 'minder aantrekkelijk' te maken, heeft Nederland beredeneerd dat het verblijfsrecht van de ouder van een Nederlands kind 'tijdelijk' is. Het verblijfsrecht geldt namelijk alleen zolang het kind minderjarig is. Niet alleen vervalt het verblijfsrecht wanneer het kind 18 jaar oud wordt, maar ook zou er geen aanspraak bestaan op een verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd of het Nederlanderschap.

Ook met deze gedachte heeft het EU Hof van Justitie korte metten gemaakt, in het arrest 'E.K.' van 7 september 2022.
E.K., de Ghanese moeder van een Nederlands kind, diende na vijf jaar verblijf in Nederland een aanvraag in om een EU-verblijfsvergunning voor langdurig ingezetenen. Dat is een soort verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd, die kan worden aangevraagd na 5 jaar legaal verblijf in een EU-land. Volgens de EU-wetgeving mag zo'n verblijfsvergunning worden geweigerd aan mensen die 'uitsluitend om redenen van tijdelijke aard' in het EU-land verblijven. Te denken valt aan verblijf voor studie of medische behandeling. In het arrest E.K. heeft het EU Hof beslist dat het 'Chavez-Vilchez' verblijfsrecht niet onder dit begrip valt en dat de EU-verblijfsvergunning voor langdurig ingezetenen dus niet om deze reden mag worden geweigerd.

Gevolgen voor de praktijk

In Informatiebericht IB 2022/82, een interne werkinstructie van de IND, wordt aangegeven dat de precieze gevolgen van het arrest E.K. 'onderwerp zijn van nadere bestudering'. Wel staat in het informatiebericht dat aanvragen voor een verblijfsvergunning voor EU-langdurig ingezetene niet langer kunnen worden afgewezen omdat het 'Chavez-Vilchez' verblijfsrecht tijdelijk zou zijn. De aanvraag moet zodoende worden beoordeeld 'overeenkomstig de daarvoor gangbare vereisten'. Dit betekent onder meer dat de aanvraag alleen kan worden ingewilligd als aan het inkomensvereiste en het inburgeringsvereiste wordt voldaan.

Vooralsnog is het nog niet mogelijk om met een 'Chavez-Vilchez' verblijfsvergunning in aanmerking te komen voor het Nederlanderschap. Daarvoor moet het verblijfsrecht eerst worden omgezet naar een andere verblijfsvergunning, bijvoorbeeld 'verblijf bij partner' of 'EU-langdurig ingezetene'.

Terug naar overzicht