Annulment en (de onmogelijkheid van) echtscheiding in de Filipijnen

Mijn Filipijnse partner is nog getrouwd met een ander. Een echtscheiding is niet mogelijk in de Filipijnen.
Kan ik voor haar optreden als referent? Of moet het huwelijk eerst nietig worden verklaard?

Door: Jeroen Maas

Bij Delissen Martens komen vele vragen binnen over gezinshereniging. De informatie die wij hierover verstrekken valt soms buiten het bestek van de MVV-procedure of andere onderwerpen op deze website. In de blog ‘veelgestelde vragen uitgelicht’ maken we een uitstapje naar de meer tropische onderwerpen, die niet meteen te maken hebben met de MVV-procedure, maar wel verwant zijn aan gezinshereniging.

In deze blog gaat het over de vraag of een referent in Nederland garant kan staan voor een Filipijnse partner, die nog getrouwd is met een ander. De wetgeving van de Filipijnen maakt het namelijk, afgezien van zeer specifieke uitzonderingsgevallen, niet mogelijk om te scheiden. Hoewel de partner gescheiden leeft van de echtgenoot en inmiddels een nieuwe relatie kan hebben, kan er geen verklaring van ongehuwd zijn worden verkregen. Dit document is normaliter vereist voor een aanvraag om gezinshereniging op basis van een relatie.

Veel mensen denken dat zij het Filipijnse huwelijk nietig moeten laten verklaren, voordat een MVV kan worden aangevraagd in verband met een nieuwe partner in Nederland. Hieronder wordt uitgelegd dat dit niet nodig is. Zelfs als men nog is getrouwd op de Filipijnen, staat dit niet in de weg aan afgifte van een MVV of verblijfsvergunning in verband met een relatie met een referent in Nederland.

Nederlandse regelgeving

De Nederlandse regelgeving verzet zich niet tegen afgifte van een MVV of verblijfsvergunning aan een vreemdeling vanwege de omstandigheid dat hij of zij nog is gehuwd met een ander. Dit gelet op het bepaalde in artikel 3.14, aanhef en onder b, sub 2 van het Vreemdelingenbesluit:

3.14 Vreemdelingenbesluit

De verblijfsvergunning, bedoeld in artikel 3.13, eerste lid, wordt verleend aan:

1. de vreemdeling van 21 jaar of ouder die met de hoofdpersoon een naar Nederlands internationaal privaatrecht geldig huwelijk of een naar Nederlands internationaal privaatrecht geldig geregistreerd partnerschap is aangegaan;
2. de vreemdeling van 21 jaar of ouder, die met de hoofdpersoon een naar behoren geattesteerde duurzame en exclusieve relatie onderhoudt, waarin de partners:
   1°. niet tot elkaar in een zodanig nauwe relatie staan dat die naar Nederlands recht een huwelijksbeletsel zou vormen, en
   2°. ongehuwd zijn en geen in Nederland geregistreerd partnerschap zijn aangegaan, tenzij het huwelijk door wettelijke beletselen waarop geen invloed kan worden uitgeoefend, niet is ontbonden;

Met andere woorden: als één van de partners nog is getrouwd met een ander, is gezinshereniging mogelijk met deze partner, wanneer de echtscheiding niet mogelijk is ‘door wettelijke beletselen, waarop geen invloed kan worden uitgeoefend’. Dit laatste is precies het geval met een huwelijk dat op de Filipijnen is gesloten.

Filipijnse wetgeving

Op de Filipijnen gelden strenge regels voor scheiden.

Dit is geregeld in de Family Code of the Philippines.

Echtscheiding

Wanneer sprake is van een scheiding tussen een burger van de Filipijnen en iemand met een andere nationaliteit, wordt een buiten de Filipijnen rechtsgeldig uitgesproken echtscheidingsvonnis wel erkend in de Filipijnen. Dat staat in artikel 26 van de Family Code.

Voor huwelijken, gesloten tussen twee personen met de Filipijnse nationaliteit, gelden echter zeer specifieke voorwaarden om te kunnen scheiden. In de praktijk komen deze erop neer dat alleen in zeer uitzonderlijke situaties een huwelijk door echtscheiding wordt ontbonden.

Artikel 55 van de Family Code of the Philippines noemt de gronden voor scheiding (legal separation). Hierbij moet gedacht worden aan (onder andere) (herhaald) huiselijk geweld, verslaving, veroordelingen, aanzetten van de andere echtgenoot tot prostitutie en een aanslag op het leven van de andere echtgenoot. Ook homoseksualiteit levert een grond op voor echtscheiding.

Niet alleen de gronden voor echtscheiding zijn beperkt. Door de weigeringsgronden van artikel 56 van de Family Code is de ruimte om te scheiden praktisch gezien zeer beperkt. Daarnaast schrijft artikel 57 voor dat een echtscheidingsverzoek moet worden ingediend binnen 5 jaar nadat zich één van de gronden van artikel 55 voordoet. Met alle bureaucratie die erbij komt kijken, naast de hoge kosten voor een scheiding, is de echtscheiding een zeldzaam verschijnsel in de Filipijnen.
Om die reden grijpen veel mensen naar het alternatieve middel van vernietiging van het huwelijk, in het Engels annulment genoemd.

Annulment

Artikel 45 van de Family Code vermeldt de gronden voor vernietiging (annulment) van het huwelijk. Hier moet worden gedacht aan redenen waarom het huwelijk nooit had mogen plaatsvinden. Dit bijvoorbeeld omdat de instemming van één van de echtgenoten is verkregen door fraude of dwang. Of doordat de andere echtgenoot op het moment van de huwelijkssluiting een geestelijke stoornis heeft.

In de praktijk wordt meestal de grond ‘geestelijke stoornis’ (unsound mind, artikel 45 sub 2) gebruikt om een huwelijk nietig te laten verklaren. Volgens diverse bronnen moeten hiervoor wel de betrokken ambtenaren, psycholoog en rechter worden omgekocht. Naar verluidt gaat de ‘annulment’ procedure veelal gepaard met corruptie. Daar komt bij dat het een zeer langslepend proces kan zijn.

Tot slot

Een ‘annulment’ procedure wordt vaak gezien als uitweg om een Filipijns huwelijk ongedaan te maken.
Voor een MVV of verblijfsvergunning ten behoeve van een Filipijnse partner is dit niet noodzakelijk. De Nederlandse wet houdt er rekening mee dat dit in de Filipijnen niet mogelijk is.
Wel is het raadzaam om bij een aanvraag om een MVV of verblijfsvergunning uit te leggen waarom hier in het specifieke geval sprake van is, met verwijzing naar de relevante artikelen.

Hoewel de verblijfsprocedure niet heel ingewikkeld hoeft te zijn, zijn er wel andere zaken waarbij rekening moet worden gehouden in geval van een Filipijnse partner, die nog is gehuwd met een ander. Wanneer deze partner een kind krijgt, zal de Filipijnse echtgenoot namelijk automatisch als vader worden aangemerkt. Dit kan echter worden verholpen door een procedure tot gerechtelijke vaststelling van het vaderschap bij de Nederlandse rechter.

Bij Delissen Martens Advocaten bestaat ruime ervaring met MVV-aanvragen, waarbij het onderwerp van een reeds gehuwde partner regelmatig voorbij komt. Wij kunnen voor u het proces ontzorgen en de aanvraag volledig begeleiden.

Neem contact met ons op als u hier vragen over heeft.

Klik hier voor onze tarieven   |   Maak een (bel)afspraak

Terug naar overzicht